وقتی حریم‌های اجتماعی برداشته شوند ضریب حیا کم می‌شود
تاریخ انتشار: ۱۲ مهر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۱۲۶۴۶۲
خبرگزاری مهر -گروه دین و اندیشه- فاطمه کهربائی: حیا، از صفات نیک و فضائل اخلاقی به معنای شرم کردن از ارتکاب زشتی‌ها. حیا حالتی نفسانی است که موجب متانت و وقار و خودداری از انجام رفتار ناپسند می‌گردد. در روایات شیعه، حیا کلید خوبی‌ها، سبب پاکدامنی و مانع کارهای زشت قلمداد شده و عقل و ایمان از اسباب آن برشمرده شده‌اند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
حیا، از صفات کمالیه است که در هر شخص به نسبتی وجود دارد. حیا سبب پاکدامنی انسان، مخصوصاً زن می‌باشد. حیا زمینه‌ی تقویت ایمان و از ضروریات دین است که شخصیت انسان را بالا می‌برد. داشتن حیا مورد رضای خدای عزّوجل است. حیا میزان تعادل زندگی، مانع از فروپاشیدن خانواده و باعث تعدیل رفتارهای اجتماعی می‌شود.
در این خصوص با حجت الاسلام و المسلمین سید مصطفی حسینی نسب از اساتید حوزه علمیه قم و دانشگاه به گفتگو نشستیم که در ادامه می‌خوانید:
حجت الاسلام مصطفی حسینی نسب در خصوص مفهوم شناسی واژه «حیا» در گفتگو با مهر بیان داشت: حیا در لغت زبان عربی در مقابل وقاحت استفاده می‌شود و معادل فارسی وقاحت به معنای بی‌شرمی و حیا به معنای شرمساری است. در اخلاق، حیا حالتی نفسانی است که باعث خودداری از انجام برخی کارها می‌شود. یعنی خودداری از انجام امور ناپسند.
وی در خصوص عوامل مؤثر در ایجاد حیا گفت: وقتی در آیات و دین بررسی کنیم، حیا عوامل مختلفی می‌تواند داشته باشد. مثلاً ممکن است علت حیا ترس از سرزنش دیگران باشد یا ممکن است از ترس از آبروی شخصی خود در موقعیت شغلی اش باشد که همگی نوعی حیا هستند که به خاطر انگیزه‌ای آن کار را انجام نمی‌دهد. منتها وقتی در آیات و روایات تمرکز می‌کنیم می‌بینیم مفهوم حیا عوض نشده است ولی منشأ پیدایش حالت این است که انسان خود را در محضر خدا می‌بیند می‌گوید چون خدا او را می‌بیند از انجام این کار حیا می‌کند. به نظر می‌رسد معنای لغت حیا در دین هم همین بوده است اما تفاوت آن در منشأ پیدایش حیا است. یعنی به جای ترس از آبروی خود یا سرزنش دیگران، علت اصلی عدم انجام کار مورد نظر حاضر و ناظر دیدن خدا باشد. پس تفاوت، در جنبه انگیزه است. مثلاً شیخ مفید در کتاب امالی صفحه ۶۷ نقل کرده است که وقاحت با هر چیزی همراه بشود آن چیز را زشت می‌کند و حیا با هر چیزی همراه بشود آن را زیبا می‌کند.
وی افزود: برای مثال امیرالمومنین علیه السلام بین حیا و نجابت ارتباط بر قرار می‌کنند و می‌فرمایند کسی که حیا دارد از انجام برخی کارها خود را نگه می‌دارد. اگر فرد دیندار باشد جنبه الهی هم پیدا می‌کند. وقتی بیشتر در روایات عمیق می‌شویم، چندین سبب را برای حیا می‌توانیم در نظر بگیریم یکی از عوامل ایجاد حیا عقل است. مثلاً در روایتی داریم که راهبی مسیحی از پیامبر در مورد عقل سوال کرد. پیامبر در جواب عقل را مسبب حیا دانستند و فرمودند هر کس عقل داشته باشد از انجام برخی امور خودداری می‌کند، یکی دیگر از عوامل حیا ایمان است که در روایتی از امام صادق علیه السلام آمده است که ایمان باعث می‌شود که انسان برخی کارها را انجام ندهد.
این کارشناس دینی اضافه کرد: از دیگر موانعی که برای ایجاد حیا نیز ذکر شده است حریم‌های اجتماعی است. در روایتی از امام کاظم علیه السلام داریم که فرمودند که شما هر گاه با دوستان رابطه برقرار می‌کنید حریمی را حفظ کنید. اگر آن حریم را زیرپا بگذارید دوستان شما کارهایی را که حیا می‌کردند انجام بدهند را انجام می‌دهند. پس نتیجه می‌گیریم که حریم‌های اجتماعی وقتی که برداشته شوند و قبح‌های اجتماعی از بین بروند ضریب حیا کم می‌شود.
حسینی نسب خاطر نشان کرد: یکی دیگر از عوامل کاهش حیا، نیاز و فقر است. در روایتی از امام صادق علیه السلام در کتاب کافی جلد صفحه ۱۴۸ آمده است که دست نیاز به سوی دیگران داشتن حیا را از بین می‌برد. پس فقر مقابل حیا است. سومین عامل سخن زیاد است و عامل دیگر از بین رفتن حیا در کلام امام رضا علیه السلام شراب خواری است.
این مدرس حوزه و دانشگاه در ادامه گفت: اصل حیا خوب است ولی همیشه حیا خوب نیست. مثلاً حیا از درخواست حق واقعی خود باعث از بین رفتن حق می‌شود و گذشت از حق نتیجه‌ای جز جری تر شدن ظالم ندارد. در روایتی از پیامبر اکرم (ص) در کتاب کافی جلد صفحه ۱۱۱ آمده است که هیچ کاری را از روی ریا انجام نده ولی از حقت از روی حیا نگذر.
وی تصریح کرد: یکی از دیگر از مواردی که حیا مذموم است در سوال پرسیدن است از چیزی که نمی‌دانیم. همچنین در کسب درآمد حلال حیا مذموم است و نباید از کسب مال حلال حیا کرد. از درخواست کردن از خداوند هم نباید حیا کرد و همه چیز را باید از خداوند درخواست کرد که در روایت داریم حتی بند کفش خود را از خدا بخواهید. یکی دیگر از مواردی که حیا مذموم است خدمت به خانواده است که در روایات ذکر شده است که مردی از خدمت به خانواده خود در مقابل امام صادق خجالت کشید ولی امام صادق علیه السلام او را از حیا کردن از خدمت به خانواده منع کردند.
وی در خصوص نقش حاکمیت و مردم در نهادینه سازی حیا در جامعه بیان داشت: حاکمیت نقش زمینه سازی را دارد و کار اصلی توسط مردم انجام می‌گیرد. اما حاکمیت می‌تواند بسترهایی که باعث تقویت حیا و ایمان می‌شود را گسترش دهد. هرچه فرهنگ عقلانیت در جامعه رشد کند حیا بالاتر می‌رود.شاید حاکمیت نتواند مردم را وادار به حیا کند ولی می‌تواند عواملی که باعث ایجاد حیا در جامعه شود را ایجاد کند و موانع آن را کاهش دهد. برای مثال اگر حاکمیت بتواند ضریب فقر را پایین بیاورد طبیعتاً مانع حیا را کاهش داده است پس انتظار ما از حاکمیت بحث زمینه سازی در حیا است.
وی افزود: بخش‌هایی از این مسأله نیز مربوط به بحث روانشناختی جامعه می‌شود. برای مثال وقتی در جامعه نقش‌های تعریف شده برای بانوان محدود باشد، متناسب با همان روابط محدود، حیا در دین تعریف شده است اما وقتی نقش‌های جدیدی در جامعه برای زن تعریف می‌شود باید حیا هم در آن نقش‌ها تبیین شود.
این پژوهشگر اظهار داشت: عنصر دیگر جامعه، خانواده است و نوع رفتار در خانواده بسیار در جامعه تأثیر دارد. در نتیجه بخشی از وظیفه در اختیار خود افراد، برخی در اختیار خانواده و برخی وظایف مربوط به حاکمیت است. اما سوالی که مطرح می‌شود این است که خانواده‌ها چرا موفق نبوده اند؟ نخبگانی که باید برای نقش‌های جدید اجتماعی حیا را تعریف می‌کردند و حکمرانی که باید بسترسازی ایجاد حیا انجام می داده است همگی در نهادینه سازی حیا در جامعه نقش داشته و دارند.
کد خبر 5531931منبع: مهر
کلیدواژه: شیخ مفید مصطفی حسینی امام کاظم علیه الاسلام عفاف و حجاب حجاب و عفاف فقر عدالت اجتماعی عدالت اقتصادی قرآن کتاب قرآن کریم انقلاب اسلامی ایران صحیفه سجادیه امام حسن مجتبی ع سازمان تبلیغات اسلامی حجاب و عفاف ایران استرالیا امام زمان حضرت مهدی عج قران پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی آیت الله خامنه ای علیه السلام امام صادق ایجاد حیا نقش ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.mehrnews.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «مهر» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۱۲۶۴۶۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
رسانه‌ها به مساله مطالعه ضریب بدهند
به گزارش خبرگزاری مهر، محمدمهدی رحمتی مدیرعامل گروه رسانه ای مهر درباره برپایی سی و پنجمین نمایشگاه بین المللی کتاب تهران گفت: این‌رویداد را می‌توان به جشن کتاب تعبیر کرد که هر سال برگزار می‌شود و فرصت بیشتری برای توجه به کتاب و مطالعه در کشور را فراهم می‌کند. نویسندگان و ناشران در این مجال جدیدترین آثار خود را معرفی می‌کنند.
وی افزود: نمایشگاه فرصتی برای حضور اهل قلم زیر یک سقف است. همینطور محل قرار فرهنگی اقشار مختلف به ویژه خانواده‌هاست. مخاطبان گسترده این نمایشگاه باید مورد توجه اصحاب رسانه نیز باشند و به مسئله مطالعه ضریب دهند. آنها باید با این رویداد مهم ملی و بین‌المللی همراهی مناسبی داشته باشند.
مدیرعامل خبرگزاری مهر ادامه داد: از چگونه مطالعه کردن تا معرفی نویسندگان برتر می‌تواند سرفصل کارهای مهم رسانه‌های عمومی ایران در ایام برپایی نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران باشد. امیدوارم امسال نیز نمایشگاه خوبی داشته باشیم و مخاطبان بتوانند نیازهای خود از بازار کتاب را به خوبی تامین کنند.
رحمتی یادآوری نقش و جایگاه یادگیری را عامل مهمی در جلب نظر عموم شهروندان برای دعوت آنها به نمایشگاه کتاب دانست و در همین رابطه گفت: خوب است برگزارکنندگان نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران هرچه بیشتر در مورد اتفاق‌ها و برنامه‌هایی که در این رویداد بزرگ اجرا می‌شوند، به موقع مردم را مطلع کنند. توجه به ابعاد و کارکردهای کتاب و مطالعه در دعوت مردم به نمایشگاه تاثیر بسزایی خواهد داشت.
وی در رابطه با شعار امسال نمایشگاه کتاب با عنوان «بخوانیم و بسازیم»، افزود: هر چقدر ارجاع به کتاب و توجه به علم و دانش در جامعه گسترش یابد نتایج آن را در تمام شئونات خواهیم دید. رسانه‌ها نیز می‌توانند در توجه به علم مخاطبان خود را بیش از هر زمان دیگری آگاه کنند تا نگاه آنها به مطالب غیرعلمی کمتر جلب شود.
مدیرعامل خبرگزاری مهر به جایگاه نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران در توسعه دیپلماسی فرهنگی پرداخت و گفت: قدرت‌های جهانی به دلایلی مختلف از ایران در دیگر کشورهای جهان تصویر مخدوشی ارائه می‌کنند، زمانی که توانمندی‌های کشورمان را به فعالان حوزه‌های مختلف در دیگر کشورها بازگو می‌کنیم، مورد باور آنها قرار نمی‌گیرد. به طور مثال باور نمی‌کنند که در ایران این تعداد رسانه فعال وجود دارد و یا رویدادهایی فرهنگی بزرگی چون نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران برگزار می‌شود.
رحمتی گفت: نمایشگاه کتاب فرصت بی‌بدیل ایجاد می‌کند تا آرا و اندیشه‌های گوناگون در ایران منعکس شوند و ما بتوانیم به این واسطه ظرفیت‌های ملی خود را میان دیگر ملل جهان به خوبی معرفی کنیم. این به خودی خود کمک می‌کند تا تصویر درستی از کشورمان ایجاد شود. همچنان که استقبال بی‌نظیری همه ساله از نمایشگاه کتاب تهران صورت می‌گیرد این خود بیانگر اهمیت و ارزش این رویداد بزرگ ملی و بین المللی است.
وی در پایان، در مورد انتخاب یمن به عنوان مهمان ویژه سی‌وپنجمین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران، گفت: به طور قطع فعالیت‌های چاپ و نشر کشور یمن که حدود ۱۰ سال است در جنگ و محاصره به سر می‌برد دچار تنگنا شده است. این موضوع مهم در کنار همه آسیب‌های جنگ به جامعه و مردم یمن خسارت وارد می‌کند. با این اوصاف آنها چاپ و نشر را به کناری نگذاشته‌اند. به نظر من حضور یمن در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران یک اتفاق ارزشمند است. نویسندگان و ناشران یمن با حضور در نمایشگاه کتاب تهران این مهم را یادآور می‌شوند که کتاب برایشان مهم است.
کد خبر 6099554
امیدواری ژینولا به کامبک پاری سن ژرمن مقابل دورتموند: آنها از نظر جسمانی، تکنیکی و تاکتیکی آماده هستند